Trong bối cảnh năng lượng tái tạo trở thành xu hướng toàn cầu, điện mặt trời đang đóng vai trò quan trọng trong hệ thống năng lượng của nhiều quốc gia. Đặc biệt, Việt Nam đã vươn lên dẫn đầu khu vực ASEAN về phát triển nguồn năng lượng xanh này, trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Theo số liệu từ Bộ Công Thương, tính đến năm 2023, tổng công suất điện mặt trời tại Việt Nam đạt hơn 17 GW, chiếm khoảng 14% tổng nguồn cung năng lượng quốc gia. Thành tựu này giúp Việt Nam vươn lên vị trí số một trong khu vực ASEAN, vượt qua các nước láng giềng như Thái Lan, Malaysia và Philippines.
Yếu tố thúc đẩy sự phát triển
Sự tăng trưởng mạnh mẽ của điện mặt trời tại Việt Nam phần lớn nhờ vào chính sách hỗ trợ từ Chính phủ. Các cơ chế ưu đãi về giá bán điện, chính sách khuyến khích đầu tư và những cam kết thúc đẩy năng lượng tái tạo đã tạo điều kiện thuận lợi cho ngành điện mặt trời phát triển. Ngoài ra, điều kiện tự nhiên lý tưởng cũng là một yếu tố quan trọng giúp Việt Nam khai thác năng lượng mặt trời hiệu quả. Với hơn 3.000 giờ nắng mỗi năm, Việt Nam có tiềm năng vượt trội để tận dụng nguồn năng lượng xanh này. Bên cạnh đó, sự tham gia mạnh mẽ của các doanh nghiệp trong và ngoài nước đã góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, với hàng loạt dự án điện mặt trời được đầu tư và triển khai trên khắp cả nước.
Tuy điện mặt trời đang là yếu tố quan trọng trong sự chuyển dịch năng lượng, Việt Nam đang đối mặt với những thách thức cấp bách
Sự phát triển thần tốc của các nhà máy điện mặt trời đã gây ra tình trạng quá tải hạ tầng lưới điện, làm mất cân bằng giữa sản xuất và tiêu thụ, tạo áp lực lớn lên hệ thống truyền tải. Đi kèm với đó, hạn chế về công nghệ lưu trữ năng lượng, đặc biệt là vào ban đêm, đang kìm hãm hiệu quả khai thác nguồn điện này. Mặc dù chính phủ đã ban hành nhiều ưu đãi, sự thiếu đồng bộ trong các quy định vẫn là rào cản cho doanh nghiệp và nhà đầu tư. Do đó, để duy trì vị thế dẫn đầu khu vực, Việt Nam cần khẩn trương xây dựng một chiến lược phát triển dài hạn và bền vững cho ngành điện mặt trời.
Việt Nam có thể tiếp tục dẫn đầu ASEAN ?
Để củng cố vị thế dẫn đầu khu vực, Việt Nam cần hoạch định một chiến lược phát triển điện mặt trời mang tầm nhìn dài hạn và tính bền vững cao. Điều này đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng truyền tải điện, giải quyết dứt điểm tình trạng mất cân bằng cung cầu, dư thừa vào ban ngày và thiếu hụt vào ban đêm. Đồng thời, việc thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng công nghệ lưu trữ năng lượng là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu suất hệ thống. Cùng với đó, việc xây dựng một hệ thống chính sách rõ ràng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và cá nhân tham gia vào thị trường điện mặt trời là vô cùng cần thiết. Với đà phát triển nhanh chóng hiện tại, cùng sự quan tâm sâu sắc từ Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, ngành năng lượng mặt trời tại Việt Nam có đầy đủ tiềm năng để tiếp tục mở rộng quy mô và giữ vững vị trí dẫn đầu trong khu vực.
Kết luận
Điện mặt trời không chỉ giúp Việt Nam giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững. Việc giữ vững vị thế dẫn đầu ASEAN sẽ là động lực để Việt Nam tiếp tục đầu tư vào năng lượng xanh, hướng tới một tương lai phát triển bền vững và thân thiện với môi trường.
