Việt Nam đã công bố lộ trình chuyển đổi sang kinh tế carbon thấp sau cam kết Net Zero 2050 tại COP26. Tuy nhiên, việc biến mục tiêu thành hiện thực còn đối mặt thách thức về công nghệ, tài chính và khung pháp lý. Hãy cùng tìm hiểu ngay!
Cam kết quốc gia và lộ trình chuyển đổi
Cam kết Net Zero & Chiến lược xanh
Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, thể hiện cam kết mạnh mẽ với mục tiêu kinh tế carbon thấp. Chiến lược tăng trưởng xanh và Quy hoạch điện VIII ưu tiên năng lượng tái tạo là bước đi chiến lược để thực hiện chuyển đổi này. Có thể thấy, kinh tế carbon thấp không chỉ là định hướng chính sách mà còn là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc nền kinh tế, giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và mở cửa cho nguồn vốn xanh.
Các nút thắt trong chuyển dịch
Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là SMEs, đang gặp cản trở lớn về vốn và công nghệ khi tham gia kinh tế carbon thấp. Hạ tầng lưới điện yếu, trình độ tiếp thu công nghệ tái tạo còn hạn chế và chính sách chưa đồng nhất là những rào cản rõ rệt. Để đạt được mục tiêu phát thải thấp, Việt Nam cần đầu tư mạnh vào nghiên cứu, đào tạo và hỗ trợ tài chính, giúp doanh nghiệp – đặc biệt nhóm nhỏ và vừa – chủ động trong quá trình chuyển đổi xanh.
Thách thức ngành năng lượng tái tạo
Ngành năng lượng tái tạo tại Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức, bất chấp tiềm năng phát triển theo mô hình kinh tế carbon thấp. Quy hoạch và kết nối lưới điện chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng nghẽn mạch khiến nhiều dự án điện mặt trời, gió bị giảm phát .Vốn đầu tư lớn cùng thủ tục phức tạp, thiếu cơ chế ổn định cũng hạn chế nhà đầu tư tham gia chuyển đổi theo hướng kinh tế carbon. Thêm nữa, mạng lưới tiêu chuẩn kỹ thuật, nhân lực chất lượng cao và công nghệ lõi vẫn chưa đáp ứng yêu cầu để phát triển ngành năng lượng tái tạo một cách bền vững
Sức ép quốc tế – trả giá hay cơ hội?
CBAM và yêu cầu xanh toàn cầu
Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) từ EU tạo áp lực không nhỏ lên chuỗi xuất khẩu của Việt Nam nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội cải tiến và phát triển kinh tế carbon thấp. Các doanh nghiệp phải cập nhật tiêu chuẩn xanh, báo cáo phát thải chặt chẽ và đầu tư công nghệ sạch nếu muốn giữ vững thị phần tại EU. Việc thích ứng với CBAM sẽ thúc đẩy một bước tiến dài trong mục tiêu phát triển carbon thấp, nâng cao uy tín và tính cạnh tranh toàn cầu.
Cơ hội từ dòng vốn xanh
Với tiềm năng to lớn về năng lượng tái tạo và dân số lao động trẻ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hấp dẫn cho kinh tế carbon thấp. Lực lượng tài chính xanh quốc tế đang tìm kiếm các thị trường mới để đầu tư dự án tái tạo và công nghệ sạch. Tuy nhiên, để thu hút dòng vốn này, Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý minh bạch, cơ chế định giá carbon rõ ràng và ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp (nhất là SMEs).
Chiến lược nâng cao sự sẵn sàng
Hoàn thiện thể chế & chính sách
Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng để thúc đẩy kinh tế carbon thấp, từ luật định giá carbon đến thị trường tín chỉ carbon vận hành hiệu quả. Hiện nay, dù Luật Bảo vệ môi trường đã có phần sửa đổi, nhưng cơ chế định giá phát thải và tín chỉ carbon nội địa vẫn đang thử nghiệm. Để đạt được mục tiêu carbon thấp, cần thiết lập các quy chuẩn ngành cụ thể, minh bạch trong việc giám sát phát thải và có chế tài rõ ràng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ vào kinh tế carbon.
Tăng cường đầu tư & chuyển đổi công nghệ
Để hiện thực hóa kinh tế carbon thấp, Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ xanh như lưu trữ năng lượng, điện mặt trời, gió và CCUS. Tuy nhiên, thách thức chính là chi phí đầu tư cao và suất đầu tư lên đến 120 tỷ USD theo Quy hoạch điện VIII. Việc thu hút vốn tư nhân và quốc tế thông qua cơ chế ưu đãi, tín dụng ưu việt và giảm rủi ro đầu tư là yếu tố then chốt. Công nghệ mới sẽ giúp tăng hiệu suất, tối ưu hóa chi phí và giảm phát thải, giúp kinh tế carbon phát triển bền vững.
Nâng cao năng lực doanh nghiệp
Đa số doanh nghiệp, đặc biệt là SMEs, hiện thiếu khả năng chuyển đổi sang kinh tế carbon thấp do hạn chế về kiến thức, vốn và kỹ thuật. Các chương trình đào tạo, tư vấn về quản lý năng lượng, báo cáo phát thải và tín chỉ carbon cần được triển khai rộng khắp. Chính phủ nên hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng tiêu chuẩn quốc tế, nhận dạng nguy cơ phát thải và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Nâng cao năng lực doanh nghiệp là yếu tố then chốt để thúc đẩy chuyển đổi kinh tế carbon trong toàn nền kinh tế.
Kết luận
Việt Nam đã xác lập lộ trình rõ ràng để chuyển đổi sang kinh tế carbon thấp với cam kết Net Zero 2050, Quy hoạch điện VIII và thị trường tín chỉ carbon đang triển khai. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều thách thức về vốn, kỹ thuật và chính sách đồng bộ. Việc xây dựng khung pháp lý hiệu quả, hoàn thiện thị trường carbon và huy động nguồn lực xanh là chìa khóa quyết định thành công của kinh tế carbon. Nếu tiếp tục hành động mạnh mẽ, Việt Nam sẽ phát triển bền vững và nâng cao cạnh tranh toàn cầu.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1.Kinh tế carbon thấp là gì?
Là mô hình phát triển giảm tối đa phát thải CO₂ thông qua năng lượng tái tạo, hiệu quả năng lượng, tín chỉ carbon và kinh tế tuần hoàn.
2.Việt Nam đã làm gì để sẵn sàng?
Cam kết Net Zero 2050, lập Quy hoạch điện VIII, lập thị trường tín chỉ carbon nội địa đang trong giai đoạn thử nghiệm
3.Việt Nam cần hỗ trợ gì để thành công?
Cải cách thể chế, hoàn thiện chính sách giá carbon, đầu tư công nghệ mới, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và thúc đẩy tài chính xanh.
Tìm hiểu thêm tại:
Thông tin liên hệ:
CÔNG TY CỔ PHẦN NĂNG LƯỢNG XANH AN GIA
Văn phòng: 110 Đường Số 14, Khu đô thị Him Lam, Quận 7, Hồ Chí Minh, Việt Nam
Lĩnh vực: Điện mặt trời, sạc ô tô điện
Hotline: 0946 221 301
Email:angia.greenenergy@gmail.com
Website: ag-greenenergy.com (Điện mặt trời)
Website: https://www.thietbixedien.vn/ (Sạc ô tô điện EverEV, Sạc ô tô điện Weidmuller, Sạc ô tô điện BESEN)
