Bước vào năm 2025, bối cảnh kinh tế và áp lực từ chi phí năng lượng ngày càng gia tăng, đặc biệt với những dự báo về lộ trình điều chỉnh giá điện 2025. Đối với các hộ gia đình có mức tiêu thụ điện cao, việc tìm kiếm một giải pháp đầu tư nhằm tối ưu chi phí và tạo ra nguồn thu nhập ổn định trở nên cấp thiết. Điện mặt trời áp mái nổi lên như một giải pháp chiến lược, tuy nhiên, việc đánh giá hiệu quả đầu tư điện mặt trời đòi hỏi một phân tích đa chiều, dựa trên các cơ sở pháp lý, kỹ thuật và tài chính rõ ràng.

Bài viết này sẽ tiến hành phân tích chi tiết bài toán đầu tư trên, cung cấp các luận cứ khoa học và pháp lý để làm rõ tiềm năng và lợi ích của mô hình này.

Cơ sở pháp lý và cơ chế vận hành hệ thống điện mặt trời áp mái

Hiệu quả đầu tư điện mặt trời không chỉ phụ thuộc vào yếu tố kỹ thuật mà còn được quyết định bởi khung pháp lý của nhà nước. Tại Việt Nam, cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà được quy định rõ ràng, tạo hành lang pháp lý an toàn cho các chủ đầu tư.

Cơ chế ghi nhận sản lượng và thanh toán

Theo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cơ chế vận hành và thanh toán cho hệ thống điện mặt trời áp mái được thực hiện như sau:

• Hệ thống vận hành theo cơ chế bù trừ (net-metering) thông qua công tơ điện hai chiều.
• Lượng điện năng sản xuất từ hệ thống sẽ được ưu tiên sử dụng cho các phụ tải của chủ đầu tư, giúp tiết kiệm tiền điện trực tiếp từ lưới.
• Phần sản lượng điện dư thừa không tiêu thụ hết sẽ được phát lên lưới điện của EVN.
• EVN có trách nhiệm ghi nhận sản lượng điện dư này và thực hiện thanh toán hàng năm cho chủ đầu tư theo giá mua điện quy định.

Điều kiện áp dụng cơ chế mua bán điện mặt trời

Cơ chế mua bán điện mặt trời (hay chính xác hơn là cơ chế ghi nhận và thanh toán sản lượng điện dư) được áp dụng cho:

• Hệ thống điện mặt trời mái nhà: Có các tấm quang điện được lắp đặt trên mái nhà của công trình xây dựng và có công suất không quá 01 MW.
• Đấu nối trực tiếp hoặc gián tiếp vào lưới điện có cấp điện áp từ 35kV trở xuống của bên mua điện.

Các hệ thống điện mặt trời mặt đất (solar farm) quy mô lớn sẽ không thuộc đối tượng của cơ chế này mà áp dụng các quy định khác.

Phân tích định lượng: Bài toán hiệu quả đầu tư điện mặt trời (Cập nhật theo tiêu chuẩn ngành)

Để lượng hóa lợi ích, chúng ta sẽ phân tích một kịch bản đầu tư cho một hộ gia đình điển hình tại khu vực phía Nam Việt Nam, dựa trên các hệ số tính toán thực tế.

1. Giả định tính toán

• Đối tượng: Hộ gia đình tại TP.HCM có hóa đơn tiền điện hàng tháng từ 3.000.000 VNĐ trở lên.
• Giải pháp kỹ thuật: Lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái công suất đỉnh 10 kWp.

2. Công thức tính toán sản lượng điện (kWh)

Dựa trên dữ liệu thực tế và kinh nghiệm lắp đặt tại khu vực phía Nam, số giờ nắng hiệu dụng trung bình được sử dụng để tính toán là 3.8 giờ/ngày:

Trước hết, chúng ta tính sản lượng điện ước tính mỗi tháng:

Sản lượng điện (kWh/tháng) = Công suất lắp đặt (kWp) x Số giờ nắng/ngày x 30 ngày

Áp dụng vào trường hợp này:

10 kWp x 3.8 giờ/ngày x 30 ngày = 1,140 kWh/tháng

Từ đó, suy ra tổng sản lượng điện ước tính hàng năm:

Sản lượng điện (kWh/năm) = Sản lượng tháng x 12 tháng

1,140 kWh/tháng x 12 tháng = 13,680 kWh/năm

Lưu ý quan trọng về chế độ vận hành “Hòa lưới bám tải”

Các tính toán trên giả định hệ thống hoạt động ở chế độ hòa lưới và phát sản lượng điện dư lên lưới. Tuy nhiên, nhiều hệ thống hiện nay được cấu hình “hòa lưới bám tải” (zero-export).

• Với chế độ này, sản lượng điện tạo ra sẽ được giới hạn bằng đúng với lượng điện mà gia đình đang tiêu thụ tại thời điểm đó. Điều này có nghĩa là sản lượng thực tế có thể thấp hơn con số 13,680 kWh/năm nếu mức tiêu thụ điện ban ngày của gia đình không đủ cao để hấp thụ hết lượng điện mà hệ thống có khả năng tạo ra.
• Vì vậy, việc khảo sát chi tiết biểu đồ phụ tải và thói quen sử dụng điện là tối quan trọng để tư vấn giải pháp và dự báo sản lượng một cách chính xác nhất.

3. Phân tích dòng tiền và lợi ích tài chính (Với chế độ hòa lưới có phát dư)

Với tổng sản lượng dự kiến 13,680 kWh/năm, lợi ích tài chính được phân tích như sau:

• Lợi ích 1: Tiết kiệm chi phí điện trực tiếp
  • Giả định hộ gia đình tiêu thụ tại chỗ 70% sản lượng (≈ 9,576 kWh/năm). Khoản điện miễn phí này giúp giảm mua điện ở các bậc giá cao nhất.
  • Chi phí tiết kiệm: 9,576 kWh x 3,211 VNĐ (giá điện bậc 5, tham khảo T8/2025) ≈ 30.751.000 VNĐ/năm.
• Lợi ích 2: Doanh thu từ sản lượng điện phát lên lưới
  • 30% sản lượng còn lại (≈ 4,104 kWh/năm) được phát lên lưới và được EVN thanh toán.
  • Doanh thu dự kiến: 4,104 kWh x 1,978 VNĐ (giá tham khảo) ≈ 8,118.000 VNĐ/năm.

4. Tổng kết hiệu quả đầu tư dự kiến

Tổng lợi ích tài chính hàng năm từ việc đầu tư điện mặt trời 10 kWp có thể đạt:

~ 38.869.000 VNĐ/năm

Đây là một con số chứng minh hiệu quả đầu tư điện mặt trời là rất khả quan, giúp các hộ gia đình không chỉ tiết kiệm tiền điện mà còn tạo ra một nguồn thu nhập thụ động ổn định.

An Gia Green Energy: Đối tác đảm bảo hiệu quả đầu tư và an toàn kỹ thuật

Những con số phân tích chi tiết trên chỉ có thể trở thành hiện thực khi hệ thống được thiết kế, thi công và vận hành một cách chuyên nghiệp. An Gia Green Energy cam kết:

• Minh bạch trong tư vấn: Cung cấp các số liệu phân tích rõ ràng, dựa trên cơ sở khoa học và pháp lý, giúp chủ đầu tư hiểu rõ hiệu quả đầu tư điện mặt trời.
• Tối ưu trong thiết kế: Lựa chọn thiết bị và phương án kỹ thuật phù hợp nhất để tối đa hóa sản lượng điện.

An toàn trong thi công: Quy trình thi công chuẩn mực, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho con người và tài sản.

Kết luận

Trong bối cảnh chi phí năng lượng và giá điện 2025 còn nhiều biến động, việc chủ động tìm kiếm giải pháp đầu tư hiệu quả là vô cùng cần thiết. Phân tích trên cho thấy, đầu tư điện mặt trời áp mái là một quyết định tài chính thông minh và bền vững, dựa trên nền tảng pháp lý rõ ràng và hiệu quả kỹ thuật đã được chứng minh.

Để nhận một bản phân tích chi tiết về hiệu quả đầu tư và lộ trình triển khai dành riêng cho gia đình, hãy liên hệ với các chuyên gia của An Gia Green Energy.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY CỔ PHẦN NĂNG LƯỢNG XANH AN GIA
Văn phòng: 110 Đường Số 14, Khu đô thị Him Lam, Quận 7, Hồ Chí Minh, Việt Nam
Lĩnh vực: Điện mặt trời, sạc ô tô điện
Hotline: 0946 221 301
Email:angia.greenenergy@gmail.com
Website: ag-greenenergy.com