Ngày 12/6/2025, tại trụ sở Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) ở Manila, đại diện ADB và Liên minh Năng lượng Toàn cầu vì Con người và Hành tinh (GEAPP) đã chính thức công bố sáng kiến ENABLE. Buổi gặp gỡ thu hút sự quan tâm của hơn 50 chuyên gia và lãnh đạo ngành năng lượng tái tạo.

Hợp tác quốc tế thúc đẩy ứng dụng BESS

Chương trình ENABLE hướng đến giải quyết các rào cản kỹ thuật và tài chính cho dự án pin lưu trữ năng lượng (BESS). Với cam kết hỗ trợ 0,75 triệu USD từ SEIF và GEAPP, ADB sẽ quản lý quỹ nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án BESS khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Theo bà Cindy Cisneros-Tiangco (Giám đốc Văn phòng Năng lượng ADB), hệ thống pin lưu trữ năng lượng sẽ trở thành “xương sống” giúp các quốc gia tích hợp năng lượng tái tạo, giảm tắc nghẽn lưới và đảm bảo độ tin cậy nguồn cấp điện.

Nội dung chính tại buổi lễ ra mắt ENABLE

Buổi lễ bắt đầu với phát biểu của ông Takehiko Nakao, Chủ tịch ADB, nhấn mạnh tầm quan trọng của pin lưu trữ năng lượng trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh. Ông Nakao cho rằng BESS là giải pháp then chốt để cân bằng cung – cầu khi năng lượng tái tạo chiếm tới 65% công suất mới.

Tiếp đó, bà Kitty Bu (Phó Chủ tịch GEAPP khu vực Đông Nam Á) trình bày chi tiết cơ chế tài chính của ENABLE. Khoản tài trợ 0,25 triệu USD từ GEAPP sẽ dùng làm quỹ rủi ro, khuyến khích vốn tư nhân tham gia vào các dự án pin lưu trữ năng lượng.

Tình hình triển khai pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam

Việt Nam hiện có tổng công suất năng lượng tái tạo 21 GW, chiếm gần một nửa tổng công suất lắp đặt. Tuy nhiên, tỷ lệ lưu trữ mới chỉ đạt 500 MW, tương đương 2,4% công suất tái tạo.

Quy hoạch điện 8 (tháng 5/2023) đặt mục tiêu nâng tổng công suất lên 150 GW vào 2030, trong đó 49% từ mặt trời và gió. Để đạt mục tiêu, Việt Nam cần triển khai thêm tối thiểu 5 GW BESS trong giai đoạn tới.

Đến nay, các dự án BESS mini công suất 100–200 kW xuất hiện chủ yếu tại TP.HCM và Hà Nội, phục vụ nhu cầu đỉnh phụ tải. Nhiều nhà máy điện lớn cũng bắt đầu thí điểm lưu trữ tích hợp.

Cam kết hỗ trợ kỹ thuật cho dự án BESS

Tại buổi gặp, ADB công bố chương trình đào tạo chuyên gia vận hành và bảo trì pin lưu trữ năng lượng cho 200 kỹ sư từ ba quốc gia. Các khóa học kéo dài 6 tháng, tập trung vào công nghệ ion-lithi và quy trình giám sát hiệu suất 24/7.

GEAPP sẽ tài trợ phát triển các bộ công cụ thiết kế mẫu cho hệ thống BESS tích hợp năng lượng mặt trời áp mái. Các bộ công cụ này sẽ được triển khai thí điểm tại 15 tỉnh thành Việt Nam trong năm 2025.

Chương trình chia sẻ kinh nghiệm từ các dự án BESS tại Nhật Bản và Úc cũng được giới thiệu. Chuyên gia từ Marubeni sẽ tham gia tư vấn, giúp giảm thời gian đưa dự án vào vận hành khoảng 20%.

Hỗ trợ giải pháp tài chính và đầu tư

ENABLE cung cấp gói tài chính hỗ trợ lãi suất ưu đãi 2%/năm cho doanh nghiệp đầu tư pin lưu trữ năng lượng. Theo ADB, lãi suất trung bình thị trường hiện là 5–6%/năm. Sự chênh lệch này giúp giảm 30% chi phí vốn ban đầu cho dự án.

Ngoài ra, GEAPP sẽ phối hợp với các quỹ đầu tư xanh để huy động thêm 5 triệu USD vốn tư nhân trong hai năm đầu. Mục tiêu là tạo hiệu ứng đòn bẩy tài chính, thu hút tối thiểu 20 triệu USD từ khối tư nhân.

Buổi gặp cũng tái khẳng định cam kết tận dụng nguồn vốn ODA cho BESS. Dữ liệu ADB cho thấy, năm 2023, nguồn vốn ODA dành cho năng lượng tái tạo chiếm 35% tổng vốn ODA vào Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho triển khai các dự án lưu trữ.

Mục tiêu cụ thể cho Việt Nam sau buổi gặp

Đại diện Viện Năng lượng Việt Nam – ông Nguyễn Mạnh Cường – công bố lộ trình triển khai BESS giai đoạn 2025–2028. Theo đó, Việt Nam sẽ lắp đặt thêm 2 GW pin lưu trữ năng lượng đến hết 2028, nhằm hỗ trợ quy hoạch điện 8 đã phê duyệt.

Ông Cường nhấn mạnh: “BESS không chỉ ổn định lưới điện mà còn tối ưu hóa chi phí phụ tải đỉnh. Theo tính toán, mỗi MW pin lưu trữ giúp tiết kiệm 500.000 USD chi phí hệ thống truyền tải mỗi năm.”

Chính phủ cam kết phối hợp ADB và GEAPP hoàn thiện khung giá bán điện từ BESS, hướng tới mức 1.200 đồng/kWh, tương đương giá bán điện mặt trời áp mái hiện hành. Đây là bước đột phá thúc đẩy đầu tư dự án.

Vai trò của pin lưu trữ năng lượng trong an ninh năng lượng

Buổi gặp đã chỉ ra rằng pin lưu trữ năng lượng đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Khi phụ tải cao điểm tăng 7%/năm, BESS sẽ giảm bớt tình trạng thiếu hụt nguồn điện.

Theo báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Việt Nam hiện có 69 GW công suất phát vào 2020 và đặt mục tiêu 150 GW đến 2030. Việc tích hợp BESS giúp cân bằng biến động nguồn tái tạo, giảm thiểu nguy cơ mất ổn định lưới.

Đặc biệt, BESS hỗ trợ phục hồi nhanh sau sự cố lưới điện. Thí nghiệm tại Nhà máy Phong Điền (Thừa Thiên Huế) cho thấy pin lưu trữ rút ngắn thời gian khôi phục nguồn chỉ còn 5 phút, so với 20 phút trước đây.

Cam kết đồng hành và bước tiếp theo

Kết thúc buổi gặp, ADB và GEAPP cam kết tổ chức hội thảo thường niên về pin lưu trữ năng lượng cho ba nước ưu tiên: Việt Nam, Mông Cổ và Campuchia. Hội thảo đầu tiên sẽ diễn ra cuối quý III/2025 tại Hà Nội.

Các bên thống nhất thành lập Ban chỉ đạo quốc gia để giám sát tiến độ dự án ENABLE tại mỗi nước. Ban chỉ đạo sẽ báo cáo định kỳ 6 tháng một lần, đảm bảo minh bạch và kịp thời xử lý vướng mắc.

Chương trình ENABLE hứa hẹn mở ra kỷ nguyên mới cho pin lưu trữ năng lượng, góp phần thúc đẩy chuyển dịch xanh và bảo đảm an ninh năng lượng cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Kết luận

Buổi gặp ngày 12/6 giữa ADB và GEAPP đánh dấu cột mốc quan trọng trong việc thúc đẩy “pin lưu trữ năng lượng” tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Với nền tảng ENABLE, các dự án BESS được cam kết hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và đào tạo chuyên sâu, giúp Việt Nam nói riêng và các nước láng giềng từng bước vượt qua rào cản về hạ tầng và vốn. Việc lắp đặt thêm 2 GW đến năm 2028 không chỉ củng cố an ninh năng lượng mà còn tăng hiệu quả tích hợp năng lượng tái tạo, hướng đến mục tiêu giảm phát thải và chuyển dịch xanh bền vững.

Tìm hiểu thêm tại: 

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY CỔ PHẦN NĂNG LƯỢNG XANH AN GIA
Văn phòng: 110 Đường Số 14, Khu đô thị Him Lam, Quận 7, Hồ Chí Minh, Việt Nam
Lĩnh vực: Điện mặt trời, sạc ô tô điện
Hotline: 0946 221 301
Email:angia.greenenergy@gmail.com
Website: ag-greenenergy.com (Điện mặt trời)
Website: https://www.thietbixedien.vn/ (Sạc ô tô điện EverEV, Sạc ô tô điện Weidmuller, Sạc ô tô điện BESEN)