NHỮNG CHÍNH SÁCH MỚI NHẤT VỀ ĐIỆN MẶT TRỜI TRONG NĂM 2025

Table of Contents

1. Một bước chuyển mình quan trọng trong chiến lược năng lượng xanh

Trong năm 2025, Việt Nam đang ở thời điểm then chốt thúc đẩy năng lượng tái tạo. Theo Quy hoạch điện VIII (PDP8) sửa đổi, mục tiêu đặt ra là đạt 73 GW công suất điện mặt trời đến năm 2030, chiếm hơn 25% cơ cấu nguồn điện.

Tuy nhiên, những thay đổi gần đây trong chính sách giá mua điện, ưu đãi thuế và kết nối lưới đang khiến doanh nghiệp dễ gặp rủi ro.

Nếu không nắm rõ điều kiện hưởng FIT hoặc cơ chế mua bán mới, doanh nghiệp có thể mất ưu đãi thuế hoặc bị EVN thanh toán không đúng mức cam kết.

Thiếu sự chuẩn bị như hồ sơ kỹ thuật, đấu nối, nghiệm thu có thể dẫn tới không được hưởng chính sách hỗ trợ hoặc bị giảm giá mua điện retroactive.

Rủi ro pháp lý và tài chính ảnh hưởng đến chi phí đầu tư, hoàn vốn và danh tiếng doanh nghiệp.

2. Vì sao 2025 là mốc thời gian quan trọng?

Thực trạng chính sách trong năm 2025

Nghị định 58/2025/NĐ‑CP (có hiệu lực từ 3/3/2025) hướng dẫn Luật Điện lực, chính thức xác lập bán điện dư, đấu nối, yêu cầu báo cáo tuần nguồn điện tái tạo.

Giá mua điện (2025) do Bộ Công Thương phê duyệt pin lưu trữ theo khu vực pin (BESS):

Vùng Bắc: ~1.382,7 đ/kWh (không lưu trữ), ~1.571,98 đ/kWh (có lưu trữ)
Vùng Trung: ~1.107,1 / 1.257,05
Vùng Nam: ~1.012 / 1.149,86 (trần)

EVN có thể thỏa thuận riêng theo điều kiện thực tế.

PDP8 sửa đổi yêu cầu dự án điện mặt trời phải kèm pin lưu trữ tối thiểu 10% công suất và lưu trữ 2 giờ, nhằm ổn định lưới điện quốc gia.

Phân bổ nguồn lực & ưu đãi đầu tư: Miễn thuê đất, miễn giảm VAT, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5–9 năm đầu nếu dự án ≥10 kWp.

Chính sách DPPA (Direct Power Purchase Agreement) được khuyến khích sử dụng, cho phép doanh nghiệp mua điện tái tạo trực tiếp từ nhà sản xuất, thay vì mua qua EVN, tạo thêm cơ chế linh hoạt và thúc đẩy đầu tư từ các tư nhân.

Nguyên nhân hiện tại

Tính không ổn định của chính sách FiT: EVN đã cắt retroactive các mức giá đã ký với khoảng 173 dự án trị giá hơn 13 tỷ USD.

Chính sách “retroactive” ám chỉ việc EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) áp dụng mức giá mua điện mới thấp hơn cả cho các dự án điện mặt trời đã ký kết trước đó, dẫn đến những dự án này bị ảnh hưởng bất lợi về tài chính và pháp lý.

Đây là lý do khiến các doanh nghiệp và nhà đầu tư lo ngại khi chính sách có thể thay đổi theo hướng bất lợi ngay cả sau khi hợp đồng đã được ký kết và thực hiện trước đó.

Hạ tầng lưới yếu khiến đấu nối nhiều dự án mới gặp khó, đặc biệt trong các khu công nghiệp và vùng chưa có truyền tải rõ ràng.

Thiếu chuyên môn quản lý hồ sơ và kỹ thuật: nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện đúng thủ tục báo cáo, đấu nối, nghiệm thu, dẫn tới không đủ điều kiện hưởng ưu đãi theo nghị định.

3. Tác động đến các doanh nghiệp

Doanh nghiệp X đầu tư trạm điện mặt trời 5 MW ở miền Nam đầu năm 2025:

Họ thiết kế tích hợp pin lưu trữ 10%, hoàn tất hồ sơ đấu nối, báo cáo đúng quy định, ký hợp đồng theo khung giá trần hoặc cao hơn nếu giá thị trường chênh lệch.
Nhờ vậy, họ đủ điều kiện giảm VAT, giảm thuế TNDN, hưởng giá mua điện ~1.15 đ/kWh, hoàn vốn trong 6-7 năm.

Ngược lại, Doanh nghiệp Y chỉ đặt lắp theo cảm tính, không có pin lưu trữ, không báo cáo theo yêu cầu Nghị định 58, và không ký hợp đồng DPPA hoặc đấu nối chuẩn.

Họ bị EVN cắt thanh toán retroactive, không được giảm thuế và bị bán điện dư theo giá thị trường thấp – lợi nhuận suy giảm, thời gian hoàn vốn kéo dài hoặc bế tắc hoàn vốn.

Theo các nghị định mới

Nghị định 58/2025/NĐ‑CP là bước tiến đáng ghi nhận trong việc chuẩn hóa quy trình phát triển điện tái tạo, tuy nhiên việc báo cáo tuần và minh bạch vận hành đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động hơn.

Cơ chế FiT năm 2025 chia theo vùng/kích thước còn linh hoạt, nhưng giá trần giảm so với giai đoạn trước đòi hỏi doanh nghiệp tối ưu cấu trúc dự án, giảm CAPEX/OPEX.

Pin lưu trữ là yếu tố bắt buộc, không chỉ để hưởng giá cao mà còn tiết kiệm chi phí vận hành và hỗ trợ lưới khi quy mô tăng lên.

DPPA là công cụ mới cần khai thác, đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp có nhu cầu tiêu thụ lớn và mong muốn chủ động hợp đồng mua điện dài hạn, giảm việc phụ thuộc vào EVN.

Rủi ro retroactive vẫn tồn tại nếu không đáp ứng chứng nhận nghiệm thu, nhà đầu tư nên thận trọng đánh giá pháp lý trước khi đầu tư.

4. Lời khuyên từ AG Green Energy

“Đừng để thiếu sót kỹ thuật hay sự cố hậu lắp đặt làm giảm hiệu quả một hệ thống đúng chính sách. Với quy trình EPC + O&M chuyên sâu, An Gia cam kết khảo sát kỹ lưỡng, đầu tư thông minh – vận hành tối ưu – bảo trì tận tâm để hệ thống giúp doanh nghiệp tiết kiệm – hiệu quả – phát triển bền vững.”

5. Kết Luận

Đối với doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời năm 2025, việc hiểu đúng, theo sát hồ sơ và cam kết pháp lý chính là chìa khóa để tận dụng tuyệt đối ưu đãi và giảm thiểu rủi ro. Giai đoạn này không chỉ là cơ hội tiết kiệm chi phí điện, mà còn là chiến lược phát triển bền vững lâu dài.

Thông tin liên hệ: